Ριζική προστατεκτομή – Καρκίνος Προστάτη

Ο καρκίνος του προστάτη αδένα αποτελεί μία από τις πρώτες αιτίες θανάτου από καρκίνο, στις ανεπτυγμένες χώρες και πιο συγκεκριμένα την συχνότερη νεοπλασματική νόσο στους άνδρες, μετά τον καρκίνο του πνεύμονα. Στα αρχικά του στάδια μπορεί να είναι πλήρως ασυμπτωματικός. Ο προληπτικός έλεγχος οδηγεί στην έγκαιρη διάγνωση κι αυτή με την σειρά της στην αποτελεσματική θεραπεία. Ακόμη όμως και σε προχωρημένα στάδια, μεταστατικής νόσου, υπάρχουν σήμερα πολλαπλές θεραπευτικές επιλογές. Οι νεότερες αυτές θεραπείες προστέθηκαν στην θεραπευτική φαρέτρα του ειδικού τα τελευταία χρόνια, προσφέροντας σημαντική και ποιοτική αύξηση στην επιβίωση των ασθενών.

Συμπτώματα καρκίνου του προστάτη

Το πρόβλημα στη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη είναι ότι δε δίνει σημαντικά κι ειδικά συμπτώματα. Όταν φτάσει να δώσει συμπτώματα συνήθως είναι σε προχωρημένο στάδιο.

Οι κάθε είδους διαταραχές στην ούρηση, η αιματουρία, οι πόνοι στα οστά (από μεταστάσεις) μπορεί να αποτελούν συμπτώματα της πάθησης, σε προχωρημένα στάδια.

Στις μέρες μας όμως η διάγνωση του καρκίνου του προστάτη μπορεί να γίνει πρώιμα, κυρίως με την προληπτικό έλεγχο στον Ουρολόγο που περιλαμβάνει την υπερηχογραφική απεικόνιση, την κλινική δακτυλική εξέταση του προστάτη, την μέτρηση του ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA) κι επί ενδείξεων με την διενέργεια Πόλυπαραμετρικής Μαγνητικής τομογραφίας προστάτη (mpMRI).

Το ειδικό προστατικό αντιγόνο ή PSA, είναι ένας καρκινικός δείκτης που ανιχνεύεται με εξέταση αίματος. Βοηθά τον ουρολόγο να υποψιαστεί τον καρκίνο του προστάτη και μαζί με την Πόλυπαραμετρική Μαγνητική του Προστάτη, θέτει πλέον την ένδειξη για βιοψία. Δεν υπάρχει καθορισμένο όριο στην τιμή του κι αυτό που πραγματικά έχει μεγάλη αξία είναι η τακτική παρακολούθηση κι ο ρυθμός αύξησης του στον χρόνο. Επειδή το PSA μπορεί να αυξηθεί από λοιμώξεις και φλεγμονές του προστάτη, μόνο ο Ουρολόγος μπορεί να το αξιολογήσει και να αποφασίσει σε ποιες περιπτώσεις θα χρειαστεί να προχωρήσουμε σε περαιτέρω διερεύνηση.

Η βιοψία του προστάτη αδένα είναι η μόνη εξέταση που μπορεί να τεκμηριώσει τη διάγνωση του καρκίνου. Τώρα, με τη νέα τεχνική Fusion που εφαρμόζουμε,  τα αποτελέσματα είναι πολύ μεγαλύτερης ακρίβειας ως προς την ύπαρξη καρκινικών εστιών.

Η θεραπεία του καρκίνου του προστάτη

Η επιλογή της θεραπείας είναι πάντα εξατομικευμένη και γίνεται από τον Ουρολόγο σε συνεννόηση με τον ασθενή. Ο ιατρός οφείλει να ενημερώσει αναλυτικά για τις θεραπευτικές επιλογές που έχει ο καθένας ανάλογα με την περίπτωση του κι από κοινού να επιλέξουν την πιο κατάλληλη θεραπεία για αυτόν. Η επιλογή εξαρτάται πάντα από το στάδιο της νόσου και από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ασθενή ( βούληση, ηλικία κι ιατρικό ιστορικό ).

Η χειρουργική αφαίρεση του προστάτη για τον καρκίνο, ονομάζεται ριζική προστατεκτομή και αποτελεί τον χρυσό κανόνα στην αντιμετώπιση της εντοπισμένης νόσου. Μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε με ανοιχτή χειρουργική επέμβαση, είτε με Λαπαροσκοπική, είτε με την πλέον σύγχρονη χειρουργική προσέγγιση, ρομποτικά (Ρομποτική Ριζική Προστατεκτομή), ανάλογα πάντα με την εμπειρία του χειρουργού στις νεότερες τεχνικές αλλά και με τις ιδιαιτερότητες του κάθε ασθενούς μεμονωμένα.

Γεγονός είναι πως διεθνώς, το gold standard πλέον στις χειρουργικές τεχνικές της Ριζικής προστατεκτομής θεωρείται συνώνυμο της Ρομποτικής και ακολούθως της Λαπαροσκοπικής τεχνικής.

Η ρομποτική ριζική προστατεκτομή

Η Ρομποτική Ριζική Προστατεκτομή αποτελεί την πλέον εξελιγμένη χειρουργική τεχνική αντιμετώπισης του εντοπισμένου καρκίνου προστάτη. Βασική προϋπόθεση είναι ότι ο Ουρολόγος Χειρουργός διαθέτει πιστοποίηση εξειδίκευσης στη συγκεκριμένη τεχνική και στους χειρισμούς του ρομποτικού συστήματος DaVinci. Θεωρείται η βέλτιστη χειρουργική τεχνική διεθνώς, με τις μελέτες να αποδεικνύουν πλέον πως υπερτερεί σημαντικά σε όλους τους τομείς, σε σχέση με την Λαπαροσκοπική αλλά κυρίως με την ανοιχτή προσπέλαση. Μοναδικό ίσως μειονέκτημα είναι το αυξημένο κόστος συγκριτικά με τις άλλες δύο τεχνικές.

Στην ρομποτικά υποβοηθούμενη μέθοδο, τα ρομποτικώς κινούμενα μικροεργαλεία εισέρχονται στο σώμα του ασθενούς από μικρές οπές πέριξ και κάτω από τον ομφαλό.  Τόσο τα εργαλεία όσο και η χειρουργική κάμερα ελέγχονται και κινούνται από τον χειρουργό. Η οπτική που έχει ο χειρουργός στο πεδίο, είναι πολύ καλύτερη ακόμη και από το λαπαροσκοπικό χειρουργείο. Γιατί είναι τρισδιάστατη, έχει μεγέθυνση και στην ουσία ‘’τοποθετεί’’ τον ιατρό απευθείας μέσα στο χειρουργικό πεδίο του ασθενούς. Υπάρχουν ασφαλιστικές δικλείδες του ρομποτικού συστήματος που προστατεύουν τον ασθενή, καθώς όλες οι χειρουργικές κινήσεις μεταβιβάζονται βελτιωμένες, εξαλείφοντας πιθανούς απότομους χειρισμούς. Πολύ σημαντικό, επιπλέον είναι, ότι τα μικροεργαλεία της ρομποτικής, δίνουν την ελευθερία κίνησης 360 μοιρών και καλύπτουν ακόμη και τα πλέον δύσκολα προσβάσιμα σημεία, εσωτερικά.

Τα πλεονεκτήματά της είναι:

Ο ασθενής παραμένει στην κλινική συνήθως 1 ή 2 νύχτες και αποχωρεί με ουροκαθετήρα για μερικές ημέρες. Μετά την αφαίρεση του καθετήρα μπορεί να υπάρχει κάποιου βαθμού απώλεια ούρων, η οποία συνήθως διορθώνεται με την πάροδο μηνών.

Υπάρχει σημαντικά μεγαλύτερη πιθανότητα να επανέλθει η στυτική λειτουργία, σταδιακά, σε περίπου 6 μήνες.

Η λαπαροσκοπική Ριζική προστατεκτομή

Η λαπαροσκοπική χειρουργική μέθοδος πλεονεκτεί σημαντικά, συγκριτικά με την ανοιχτή επέμβαση, διότι έχει παρόμοια πλεονεκτήματα με την Ρομποτική τεχνική, ως προς την ταχεία ανάρρωση του ασθενούς και την μικρότερη νοσηλεία του.

Ωστόσο, ποτέ δεν αποκλείονται οι μετεγχειρητικές επιπλοκές της στυτικής δυσλειτουργίας, των στενωμάτων ουρήθρας, της ακράτειας ούρων, που εμφανίζονται σαφώς με μικρότερη συχνότητα συγκριτικά με το ανοιχτό χειρουργείο , όχι όμως και το ίδιο σε σχέση πάντα με την Ρομποτική τεχνική.

Άλλες θεραπείες για τον καρκίνο του προστάτη

Ακτινοθεραπεία για τον καρκίνο του προστάτη

Η ακτινοθεραπεία αποτελεί μια άλλη μέθοδο θεραπείας του καρκίνου του προστάτη. Γίνεται είτε με εξωτερική ακτινοβόληση του προστάτη είτε με τη λεγόμενη μέθοδο της βραχυθεραπείας. Βραχυθεραπεία ονομάζεται η εμφύτευση μέσα στον προστάτη αδένα μικρών ραδιενεργών σποριδίων τα οποία ακτινοβολούν εσωτερικά τον προστάτη. Και οι δύο μέθοδοι δεν είναι βέβαια χωρίς επιπλοκές, όπως η ακτινική κυστίτιδα και εντερίτιδα, ακράτεια ούρων, στυτική δυσλειτουργία κλπ. Η ακτινοθεραπεία ενδείκνυται σε ασθενείς με εντοπισμένη ή τοπικά εκτεταμένη νόσο ή σε ασθενείς που είτε λόγω ηλικίας είτε λόγω συνοδών προβλημάτων υγείας αδυνατούν να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση.

Ορμονική θεραπεία για τον καρκίνο του προστάτη

Η θεραπεία αυτή ενδείκνυται για ασθενείς με μεταστατική νόσο ή σε ασθενείς με υποτροπή της νόσου μετά από αρχική ριζική θεραπεία ( χειρουργείο – ακτινοθεραπεία). Επίσης χορηγείται και σαν σύνεπικουρική ή επικουρική θεραπεία μαζί με την ακτινοθεραπεία. Στην ουσία αποτελεί συντηρητική θεραπεία με φάρμακα, τα οποία έχουν σαν στόχο να επιτύχουν ανδρογονικό αποκλεισμό, με μείωση της τεστοστερόνης. Ο λόγος είναι πως στην πλειονότητα των περιπτώσεων ο καρκίνος του προστάτη (τουλάχιστον στα αρχικά του στάδια), αποτελεί μια άνδρογονοεξαρτώμενη νόσο, οπότε με την ορμονοθεραπεία που έχει σαν σκοπό τη μείωση των επιπέδων της τεστοστερόνης στο αίμα, ανακόπτεται η εξέλιξη της νόσου. Οι πιθανές μεταστάσεις μπορεί να υποχωρήσουν και τουλάχιστον για όσο χρονικό διάστημα η νόσος ανταποκρίνεται στη θεραπεία τότε είναι ελεγχόμενη.

Τα τελευταία χρόνια έχει επιτευχθεί τεράστια πρόοδος στο κεφάλαιο της ορμονοθεραπείας με την χρήση νέων ελπιδοφόρων φαρμάκων, τα οποία όμως χορηγούνται επί αυστηρών ενδείξεων είτε κατά την έναρξη της ορμονοθεραπείας εξαρχής, είτε σαν θεραπείες δεύτερης γραμμής. Η καλή γνώση και παρακολούθηση από τον Ουρολόγο, όλων των νέων ενδείξεων, δεδομένων και μελετών προς αυτήν την κατεύθυνση, μπορεί να προσφέρει πλέον στον ασθενή πολύτιμες θεραπείες και την δυνατότητα για αποτελεσματικό έλεγχο της νόσου. Προσφέρει την αποφυγή προόδου της νόσου, με καθυστέρηση εμφάνισης νέων επώδυνων μεταστάσεων, την συνολική αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης αλλά και σημαντική καθυστέρηση της πιθανής συστηματικής χημειοθεραπείας και των παρενεργειών που μπορεί να την συνοδεύουν. Η απώλεια της στύσης, η οστεοπόρωση, η μυϊκή αδυναμία και οι εξάψεις αποτελούν τις πιο συνηθισμένες παρενέργειες.

Ο Ουρολόγος Χειρουργός Σταύρος Καζαντζίδης, έχει την εμπειρία στην διαχείριση, επιλογή κι εφαρμογή θεραπείας σε ασθενείς με Καρκίνο προστάτη όλων των σταδίων. Με παρακολούθηση περισσοτέρων από 2.000 ασθενών, ως υπεύθυνος του αντίστοιχου Ιατρείου Καρκίνου Προστάτη, της Β΄ Πανεπιστημιακής Κλινικής του ΑΠΘ στην οποία έχει θητεύσει επί 12ετία.

Χημειοθεραπεία για τον καρκίνο του προστάτη

Όταν παρελπίδα η νόσος υποτροπιάσει και προοδεύσει κι ενώ όλες οι άλλες μέθοδοι έχουν αποτύχει στον αποτελεσματικό έλεγχο της, τότε ο ασθενής θα πρέπει να προχωρήσει σε συστηματική χημειοθεραπεία. Με τα νέα φάρμακα που υπάρχουν πλέον η χημειοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει σημαντικά και να βελτιώσει την ποιότητα ζωής αυτών των ασθενών.

Όπως εύκολα μπορούμε να συμπεράνουμε από όλα τα παραπάνω, ο Ουρολόγος διαθέτει πλέον πολλαπλές θεραπευτικές λύσεις για τον καρκίνο του προστάτη. Για αυτό το λόγο θεωρείται μια πάθηση που μπορεί υπό προϋποθέσεις να ελεγχθεί και να θεραπευτεί. Βασική προϋπόθεση για την αποτελεσματική θεραπεία, αποτελεί αφενός η έγκαιρη διάγνωσή του κι αφετέρου η γνώση κι η διαρκής κατάρτιση του ιατρού στα νέα δεδομένα και στις νέες θεραπείες.

ΚΑΖΑΝΤΖΙΔΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ