Η μη επιθυμητή, παρατεταμένη σε χρονική διάρκεια στύση του πέους, χωρίς ύπαρξη σεξουαλικού ερεθίσματος ονομάζεται πριαπισμός.
Ο πριαπισμός μπορεί να διακριθεί στους εξής τύπους:
Ισχαιμικός πριαπισμός
Ο ισχαιμικός ή χαμηλής ροής πριαπισμός χαρακτηρίζεται από επώδυνη στύση που παρατείνεται για περισσότερες από 4-6 ώρες, χωρίς την ύπαρξη σεξουαλικού ερεθίσματος ή σεξουαλικής επιθυμίας. Είναι η συχνότερη μορφή πριαπισμού καθώς αφορά το 95% του συνόλου των επεισοδίων πριαπισμού. Το πέος έχει αποκτήσει τη μέγιστη σκληρότητα, η φλεβική αποχέτευση του αίματος έχει διακοπεί, ενώ παράλληλα έχει διακοπεί και η αρτηριακή παροχή. Δημιουργείται έτσι ένα σύνδρομο κλειστού διαμερίσματος που αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα θα οδηγήσει σε νέκρωση των λείων μυικών ινών, ίνωση και μόνιμη στυτική δυσλειτουργία. Η αναρρόφηση αίματος από τα σηραγγώδη σώματα δείχνει σκούρο αίμα ή παρουσία πηγμάτων. Η μερική πίεση του οξυγόνου είναι σε πολύ χαμηλά επίπεδα.
Περίπου το 50% όλων των περιστατικών πριαπισμού, πιστεύεται ότι είναι ιδιοπαθή, δηλαδή χωρίς σαφή αιτιολογία. Μπορεί όμως να οφείλονται σε ενδοσηραγγώδεις ενέσεις αγγειοδραστικών ουσιών, αντικαταθλιπτικά ή αντιψυχωτικά, ναρκωτικά, αιματολογικά νοσήματα ή νεοπλάσματα γειτονικών οργάνων (κύστης, προστάτη, εντέρου) που αποφράσσουν τη φλεβική ροή. Στα παιδιά, η δρεπανοκυτταρική αναιμία αποτελεί το συχνότερο αίτιο ισχαιμικού πριαπισμού ( άνω του 60%).
Υποτροπιάζων πριαπισμός
Ο υποτροπιάζων πριαπισμός χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενα επεισόδια παρατεταμένων στύσεων. Τα επεισόδια υποχωρούν αυτόματα ή μετά από παρέμβαση και επαναλαμβάνονται με διαφορετική συχνότητα ανά ασθενή. Συνήθως πρόκειται για ισχαιμικού τύπου επεισόδια αλλά με μικρότερη διάρκεια. Η αιτιολογία είναι η ίδια με τον ισχαιμικό πριαπισμό, αλλά είναι άγνωστα τα αίτια εμφάνισης των συχνών υποτροπών.
Θεραπεία του πριαπισμού
Η αντιμετώπιση του ισχαιμικού πριαπισμού είναι αρχικά συντηρητική με αναρρόφηση αίματος από τα σηραγγώδη σώματα και έγχυση φαρμάκου για την επίτευξη χάλασης του πέους. Η χειρουργική αντιμετώπιση έχει ένδειξη όταν αποτύχει η συντηρητική αντιμετώπιση. Οι χειρουργικές μέθοδοι είναι δύο τύπων, αναλόγως του προβλήματος, και διενεργούνται είτε με τοπική είτε με περιοχική- γενική αναισθησία.
Η αντιμετώπιση του αρτηριακού πριαπισμού είναι επεμβατική και μπορεί να περιλαμβάνει εμβολισμό με απορροφήσιμα ή μη απορροφήσιμα υλικά ή ακόμη και χειρουργική παρέμβαση.
Ο κύριος στόχος στην αντιμετώπιση του υποτροπιάζοντα πριαπισμού είναι η πρόληψη εμφάνισης νέων επεισοδίων φαρμακευτικά, αλλά όταν τα επεισόδια γίνουν πολύ συχνά με συνέπεια αυτών την μόνιμη στυτική δυσλειτουργία τότε η μόνη αντιμετώπιση είναι η τοποθέτηση πεϊκής πρόθεσης.
